Πότε να επισκεφτώ έναν ψυχολόγο για το παιδί μου;

από την Όλγα Μάντη, MSc σχολική & εξελικτική ψυχολόγο

Τον τελευταίο καιρό διαισθάνεστε ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί σας, ωστόσο, ανάμεσα στη γνωστή σας που τρέχει την κόρη της για ψύλλου πήδημα στους ειδικούς και στη μητέρα σας που φωνάζει «το παιδί δεν είναι τρελό!» νιώθετε αμήχανοι για το τι πρέπει να κάνετε.

Πριν επισκεφτείτε έναν επαγγελματία, προσπαθήστε να σκεφτείτε και να καταλάβετε εσείς οι ίδιοι τι δεν πάει καλά. Να θυμάστε πως είστε οι γονείς του παιδιού σας, μπορείτε να στηριχθείτε στη διαίσθησή σας. Αν το πρόβλημα διαρκεί και αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να βοηθήσετε οι ίδιοι, τότε η γνώμη ενός ειδικού θα σας επιτρέψει να βρείτε μια λύση.

Σε ποιες περιπτώσεις να επισκεφτείτε έναν ειδικό:

• Σε περιόδους δύσκολες για την οικογενειακή σας ζωή, όταν ορισμένες καταστάσεις επηρεάζουν τη σχέση γονέων και παιδιών έντονα και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι το διαζύγιο, μια σοβαρή ασθένεια, ένα πένθος.

• Σε κάποιες περιπτώσεις που διαισθάνεστε ότι κάτι δεν πάει καλά ή κάποιο πρόσωπο κοντινό στο παιδί σας (παιδίατρος, δασκάλα, συγγενείς) σας το υποδεικνύει. Είναι σημαντικό να τους ακούσετε, ακόμα κι αν δεν σας είναι εύκολο, και αν ο τρόπος τους δεν είναι πολύ σαφής ή κομψός.

Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι:

-   Όταν το παιδί δεν έχει κατακτήσει ορισμένες δεξιότητες που θα περιμένατε να έχει στην ηλικία του. Αν είναι αδέξιο στις κινήσεις του, δεν μιλάει καλά, δυσκολεύεται να βγάλει τις πάνες, είναι κλεισμένο στον εαυτό του, πολύ απαθές ή επιθετικό, δεν μπορεί να παίξει ή να κάνει φίλους και έχει μεγάλες διαφορές από τα παιδιά της ηλικίας του.

-   Όταν η ανάπτυξή του δεν είναι ισορροπημένη, δηλαδή, έχει αναπτυχθεί σε έναν τομέα και σε άλλο όχι. Για παράδειγμα, μιλάει πολύ καλά, αλλά είναι πολύ δειλό. Από κάποιες απόψεις θέλει να μείνει μικρό.

-   Όταν παρουσιάζει ξαφνικές και έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά και στη διάθεση του που επιμένουν. Για παράδειγμα ενώ κοιμόταν καλά, δεν μπορεί να κοιμηθεί ή ξυπνάει από εφιάλτες. Ενώ είχε βγάλει την πάνα, λερώνεται πάνω του το βράδυ ή το πρωί. Ενώ μιλούσε καθαρά αρχίζει να ψευδίζει ή μωρουδίζει. Έχει γίνει ευέξαπτο, νευρικό, μελαγχολικό, σκυθρωπό, παραπονιέται και κλαίει συνεχώς χωρίς λόγο.

-  Όταν αλλάζει η συμπεριφορά του στο σπίτι και στο σχολείο και γίνεται νευρικό, προκλητικό, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή η επίδοσή του στα μαθήματα πέφτει.

Βλέποντάς τα όλα αυτά μπορεί να λέτε: «στο τέλος θα του περάσουν όλα» ή «έτσι είναι το φυσικό του» ή «θα το ξεπεράσει μόνο του».

Σκεφτείτε όμως ότι το παιδί ζει μια κατάσταση λιγότερο ή περισσότερο οδυνηρή, αλλά αληθινή. Φυσικά, οι δυσκολίες με τους συμμαθητές μας προετοιμάζουν για τις δυσκολίες της ζωής, και η ομιλία του θα στρώσει με το πέρασμα του χρόνου. Όμως, γιατί να επιβάλλετε στο παιδί σας μια τέτοια κατάσταση, όταν συχνά μερικές συναντήσεις με έναν ειδικό μπορούν να το ανακουφίσουν;

Η παιδική ηλικία είναι μια περίοδος ιδιαίτερα ευάλωτη. Το να αφήνεις ένα παιδί να ζει με το πρόβλημά του είναι σαν να το αφήνεις να περπατά με ένα αγκάθι στο πόδι. Πηγαίνοντας το σε έναν ειδικό του επιτρέπετε να αισθάνεται καλύτερα, να βγει από μια δύσκολη κατάσταση που το κάνει να υποφέρει.

Αν ανησυχείτε μήπως θα αμφισβητηθείτε στο ρόλο σας ως γονείς, σκεφτείτε ότι ο ειδικός δεν είναι εκεί για να σας ασκήσει κριτική, ούτε να κρίνει αν ανατρέφετε σωστά το παιδί σας. Αυτό που έχει σημασία είναι πως ως γονείς κινητοποιηθήκατε για να βοηθήσετε το παιδί σας που υποφέρει.

Όταν το σχολείο σας συμβουλεύει να πάτε το παιδί σας σε ειδικό:

Ίσως αισθάνεστε ότι κάποιοι εκπαιδευτικοί είναι υπερβολικοί και βλέπουν προβλήματα εκεί που δεν υπάρχουν. Όμως, αξίζει να λαμβάνετε υπόψη τη γνώμη των παιδαγωγών του παιδιού σας, είτε είναι βάσιμη, είτε όχι. Έτσι θα έχετε κάνει αυτό που έπρεπε για το παιδί σας. Φυσικά δεν είστε υποχρεωμένοι να ενημερώνετε το σχολείο για όλες τις εξελίξεις. Ωστόσο, μια συνεργασία με το σχολείο μπορεί να είναι πολύτιμη και βοηθητική όταν υπάρχει μια δυσκολία. Η στάση του σχολείου απέναντι στο παιδί και τους γονείς έχει σημαντική επίδραση, καθώς μπορεί να μειώσει ή να μεγαλώσει το άγχος που συχνά συνοδεύει τις δυσκολίες.